Nie wiem, czy Państwo zauważyliście, że w ubiegłym tygodniu, 7  września, minęło równo 20 lat od ponownego zalegalizowania edukacji domowej w naszym kraju! W tym okresie sporo się działo. My, jako rodzina, czynnie uczestniczymy w tej historii od 1995 roku. Losy mojej rodziny wielu z Państwa już zna, a ciekawe jest także to, co działo się z prawem oświatowym i jak rozwijało się środowisko edukacji domowej przez te lata.

Na początek prezentuję kalendarium prawne polskiej e.d.:

Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. –  Po raz pierwszy po II wojnie światowej Ustawodawca przyjął ustawę umożliwiającą polskim rodzicom ubieganie się o zezwolenie na realizowanie przez ich dzieci „obowiązku szkolnego poza szkołą” (Art. 16 Ust. 8) 

Październik 1993 – MEN wydał okólnik o sygnaturach DKO-430-4/93/JB w sprawie spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą, w którym „precyzował” szereg kwestii z tym związanych. Dziś ten okólnik już nie obowiązuje (dysponujemy pismem MEN w tej sprawie z 25.02.2009 r.).  

Lipiec 1995 – Pierwsza nowelizacja ustawy z 1991 r. – Zgodnie z propozycją MEN do ust. 8 wprowadzono zmiany, wedle których dyrektorem władnym wydawać zezwolenie na edukację domową stał się wyłącznie dyrektor państwowej obwodowej szkoły, wyposażony w kompetencję do „określania jej warunków”. Zasugerowano też owemu „właściwemu” dyrektorowi możliwość ustanowienia warunku corocznych egzaminów klasyfikacyjnych. 

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (do tego czasu obowiązywała Konstytucja PRL z 1952 r.!) – Ustawa zasadnicza ominęła edukację domową (od 1991 r. już przecież legalną), delegując rozstrzygnięcia w kwestii „sposobu wykonywania  obowiązku szkolnego” na ustawę.  

Lipiec 1998 r. – Kolejna nowelizacja ustawy z 1991 r. – Zgodnie z  propozycją MEN, dyrektor wcześniej wskazanej „właściwej” szkoły stracił możliwość „określania warunków” edukacji domowej. Odtąd … musiał (dowolne)  warunki stawiać. Zachował jednak pierwotną możność … uznaniowej odmowy na rodzicielski wniosek.  

Od czasu zmian w ustawie o systemie oświaty z 1998 roku rozpoczęły się publiczne działania edukatorów domowych na rzecz zmian w przepisach tej ustawy. 

Październik 2003 – Stowarzyszenie Edukacji Domowej zostaje zarejestrowane w KRS.

Styczeń 2007 – Po inicjatywie i konsultacjach Prezesa Stowarzyszenia Edukacji Domowej (tj. mojego męża) Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócili się z wystąpieniem generalnym do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie konieczności dokonania prawnych zmian w odniesieniu do nauczania domowego.

http://www.brpd.gov.pl/wystapienia/wyst_2007_01_16_2.pdf

Marzec 2007 – Wskutek działań Stowarzyszenia Edukacji Domowej Minister Edukacji Narodowej inicjuje prace nad zmianami zapisów ustawowych dotyczących edukacji domowej. Pierwszy ministerialny projekt nowelizacji ustawy (oceniony jako skandaliczny przez Stowarzyszenie Edukacji Domowej oraz grono Profesorów pedagogiki) zostaje wycofany przez Ministra Edukacji Narodowej.

Maj 2008 – Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie zostaje zarejestrowane w KRS.

Sierpień 2008 – Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie pozytywnie opiniuje kolejny MEN-owski projekt nowelizacji ustawy, w części dotyczącej edukacji domowej, pomimo jego ewidentnych wad.

http://www.edukacjadomowa.pl/pr002.html 

Październik 2008 – Rząd RP przedkłada Sejmowi ów projekt ustawy o zmianie systemu oświaty, nowelizujący m.in. przepisy dotyczące edukacji domowej.

Styczeń 2009 – Sejm RP przyjmuje rządowy projekt i kieruje go pod obrady Senatu RP.

Luty 2009 – Senat RP, proponując szereg poprawek (żadna z nich nie odnosi się do edukacji domowej), przyjmuje uchwaloną przez Sejm ustawę.

Luty 2009 – Sejm RP, głosami 411 : 2 (!) przyjmuje poprawki Senatu do ustawy o systemie oświaty. Ustawa trafia do Prezydenta RP, który ją wetuje (9 marca 2009).

19 marca 2009 – Sejm ponownie przyjmuje, aktualnie obowiązujący, tekst ustawy o systemie edukacji, z niekorzystnymi zapisami dotyczącymi edukacji domowej.

9 marca 2011 – MEN przekazuje kolejny projekt nowelizacji ustawy, znów szkodzący rodzinom edukacji domowej, do „uzgodnień” społecznych (jak zwykle bez uwzględnienia najbardziej zainteresowanych).

12 maja 2011 – Projekt ten trafia pod obrady stałego komitetu Rady Ministrów.

Co będzie dalej, czas pokaże!